Tag: chronische stress

Geplaatst op

Chronische stress

In onze huidige maatschappij zijn de hoeveelheid prikkels continue zo groot dat er chronische stres kan ontstaan. We werken harder, bewegen minder, kijken meer naar beeldschermen, en we moeten veel van onszelf, het moet beter en meer. Het stressniveau is te hoog en de rusttijd te kort. Hierdoor blijft het niveau van de stresshormonen cortisol en adrenaline, hoog. De stresshormonen helpen je dan niet meer, maar zorgen voor slijtage van het lichaam. Ons lichaam geeft bij aanhoudende stress voorrang aan bepaalde taken. Het onderhoud van ons lichaam, zoals het op peil houden van ons immuunsysteem en het vervangen van oude cellen, wordt uitgesteld totdat de stress is verdwenen. Alleen op rustmomenten werkt ons lichaam aan het eigen onderhoud.

Op een gegeven moment is er een bewustwording van ‘voortdurend erg gespannen zijn’ en dan worden dikwijls ook lichamelijke en psychische verschijnselen zichtbaar. In feite zijn dit waarschuwingssignalen. Het lichaam wordt te lang en te zwaar belast. De kans op lichamelijke of psychische gevolgen wordt groter naarmate de stressreactie langer duurt. Hoe sterker de stressreactie, hoe langer de tijd die nodig is voor herstel. 

Gevolgen

Chronische stress heeft een heel aantal negatieve uitwerkingen op het lichaam en je geestelijke vermogens:

Emoties en denken:

  • Gespannenheid.
  • Zenuwachtigheid en angst.
  • Concentratieproblemen.
  • Vergeetachtigheid, geheugenproblemen .
  • Verwardheid.
  • Gedachten niet helder krijgen, ook zwart wit denken.
  • Gedachtevlucht.
  • Besluiteloosheid.
  • Piekeren, veel gedachten hebben.
  • Angst – en paniekklachten.
  • Irritatie, ongeduld.
  • Stemmingswisselingen, snel uit evenwicht.
  • Neerslachtigheid.
  • Opgejaagd gevoel.
  • Nergens zin in hebben.
  • Gevoeligheid voor geluid of andere prikkels.

Gedrag:

  • Slecht slapen (niet slapen, onrustige slaap, nachtmerries).
  • Verslavingsgedrag (verdoende middelen, eten, internet, seks).
  • Nagelbijten, andere tics.
  • Ruziemaken, kort lontje hebben.
  • Kritische houding.
  • Reactief zijn, direct reageren.
  • Tandenknarsen tijdens slaap.
  • Huilen.
  • Zuchten.
  • Moeite hebben om stil te zitten.
  • Star zijn.
  • Fouten of ongelukjes maken.
  • Onvermogen dingen gedaan te krijgen.
  • Geen zin meer in lichamelijke intimiteit.

Fysieke verschijnselen:

  • Gevoel van uitputting, vermoeidheid.
  • Pijnlijke spieren.
  • Nek- en schouderpijn, vastzittende nek en schouders.
  • Rugpijn.
  • Hoofdpijn, gespannen nekspieren zullen uiteindelijk tot chronische hoofdpijn leiden.
  • Spanning in de buik, buikpijn.
  • Misselijkheid, diarree, maagpijn.
  • Snelle ademhaling/kortademigheid/benauwdheid.
  • Oogproblemen, bijv. slecht zien.
  • Gehoorproblemen, oorsuizen.
  • Hartkloppingen.
  • Hoge bloeddruk.
  • Koude of hitte.
  • Trillende handen.
  • Zweethanden.
  • Duizeligheid.
  • Je weerstand wordt lager zodat je eerder griep e.d. krijgt of een verstoring van het afweersysteem.
  • Vroegtijdige veroudering. Onze levensenergie wordt sneller verbruikt en wanneer we niet voldoende ontspannen wordt deze energie niet aangevuld.
Ontstaan stressgerelateerde aandoeningen of ziekten

Als chronische stress blijft voortduren ontstaan uiteindelijk stressgerelateerde aandoeningen of ziekten. De balans tussen de verschillende stresssystemen is langdurig verstoord en op een gegeven moment wordt de prijs van de stressreactie, door de verstoorde neurale regulatie, te hoog.

In de woorden van de beroemde stressonderzoeker Robert Sapolsky: ‘Stressgerelateerde ziektes ontstaan voornamelijk doordat we zo vaak een fysiologisch systeem activeren dat geëvolueerd is om te reageren op acute fysieke noodsituaties. Wij schakelen het daarentegen maanden achter elkaar in, wanneer we piekeren over hypotheken, relaties en promoties.’

De slijtage door de gevolgen van de stressreactie leidt dan tot verhoogde vatbaarheid voor ziekte. En dit kan in feite op allerlei gebieden in je lichaam of je geest tot uiting komen. Zo kennen we allemaal de voorbeelden van overspannenheid en een burn-out. Maar ook tal van andere ziektes op geestelijk en lichamelijk gebied, zoals auto-immuunziekten, hart- en vaatziekten, angststoornissen, obesitas, spijsverteringsproblemen en dergelijke, worden (mede) veroorzaakt door de gevolgen van chronische stress.

Tot rust komen

Verbondenheid van het lichaam en de hersenen maar ook de verbondenheid van mensen onderling zijn een belangrijke voorwaarde om de gevolgen van chronische stress tegen te gaan. Dit geeft je een gevoel van veiligheid. Daarnaast kan je veel doen met ademhalingsoefeningen of zingen. Hiermee kalmeer je namelijk je zenuwstelsel. Positieve gevoelens en emoties zoals medeleven en aardig zijn voor anderen, compassie voor jezelf hebben ook een sterk helende werking, net als fysieke beweging. Bewust iedere dag ontspanningsoefeningen doen of yoga en meditatie kan je hier ook heel goed bij helpen. Al deze activiteiten stimuleren een bepaald gedeelte van je zenuwstelsel (namelijk de ventrale vagus welke een onderdeel van de nervus vagus is) waardoor je kan kalmeren en het stresssysteem ook tot rust kan komen.

Het is heel belangrijk om voldoende rust en ontspanning in je leven te brengen zodat je lichaam en geest weer kunnen herstellen. Dat is niet altijd even gemakkelijk! Door hier echter dagelijks bewust tijd voor in te ruimen zul je merken dat de mate van stress die je ervaart, kleiner wordt. Benieuwd hoe je dit doet?

Geplaatst op

Wat is jouw cirkel van invloed?

Net als iedereen zal ook jij je wel eens druk maken over van alles en nog wat. Je moppert, klaagt en je bent bijvoorbeeld boos over het gedrag van iemand anders. Je maakt je zorgen over je gezondheid, of anderen je aardig vinden, over problemen in de maatschappij, enzovoorts. Aan sommige zaken waarover je je druk maakt kan je iets veranderen en aan anderen niets.

Kan je iets veranderen aan datgene waar je je druk over maakt?

Stephen Covey, een Amerikaans organisatiepsycholoog, noemt de zaken waar je je druk over maakt de Circle of Concern: de cirkel van betrokkenheid. En hij noemt of je wel of niet iets aan die zaken kan doen de Circle of influence: de cirkel van invloed.

Wanneer je cirkel van betrokkenheid veel groter is dan je cirkel van invloed (dus als jij je druk maakt over veel zaken waar je niets aan kunt veranderen) ervaar je veel stress en voel je je op termijn boos, gefrustreerd of zelfs ziek. Bovendien krimpt je cirkel van invloed alleen maar omdat je tijd en energie opraakt door dat zinloze getob. Als je cirkel van betrokkenheid meer overeenkomt met je cirkel van invloed voel je je proactief, heb je minder negatieve gevoelens en ben je positief.

Hoe kan je je betrokkenheid en je invloed meer overeen laten komen?

Hoe zorg je er nu voor dat dat je cirkel van betrokkenheid en de mate waarin je invloed kan uitoefenen (cirkel van invloed) elkaar meer gaan overlappen? Dat kan je op 2 manieren doen:
1. Door je cirkel van invloed te vergroten. Dat kan door datgene waar je last van hebt aan te pakken. Dit kan je bijvoorbeeld doen door meer zeggenschap over iets te verkrijgen of door zaken anders aan te pakken (directe invloed). Je kan ook proberen anderen te overtuigen te veranderen (indirecte invloed). Maar weet dat jouw invloed op anderen maar klein is dus steek hier niet te veel tijd en energie in.
2. Door je cirkel van betrokkenheid te verkleinen. Dit doe je door te kijken waar jij je betrokken bij voelt en je af te vragen of je op een bepaalde manier er invloed op kan uitoefenen. Als je er mentaal of emotioneel geen of weinig invloed op hebt kan je besluiten er meer afstand van te nemen.

Op deze manier kijk je op een proactieve manier naar de dingen. Mensen die proactief denken en doen, beschouwen veel van wat ze doen als ‘handelingen’ zonder hun gevoel erbij te betrekken.

Hoe proactief ben jij?

Kijk eens voor jezelf waar jij de meeste tijd en energie aan besteed, in welke cirkel liggen deze vooral? Is dat binnen de cirkel van betrokkenheid vooral in het deel waar je zelf invloed op kan uitoefenen of niet? Door dit vast te stellen kun je erachter komen hoe proactief je bent. Hoe meer je je tijd en aandacht besteed aan zaken waar je zelf invloed op hebt hoe proactiever je bent.

Proactieve mensen richten zich dus vooral op hun cirkel van invloed. Ze spannen zich in voor zaken waar ze echt iets aan kunnen doen. Ze hebben een positieve energie die zich steeds verder uitstrekt en daarmee ook weer hun cirkel van invloed vergroot.

Wil jij ook meer je cirkel van invloed vergroten en proactiever in het leven staan? In het onderstaande formulier kan je je gegevens achterlaten. Ik neem dan op korte termijn contact met je op voor een vrijblijvend en gratis kennismakingsgesprek. Ik spreek je graag!